De Schoone Waardin
Zuidwateringstraat 1
Ritthem
Beruchte herberg ten zuiden van Ritthem, op de zeedijk aan de Westerschelde. Is in de achttiende eeuw één van de zes herbergen in deze omgeving.
Inhoud
Geschiedenis
In de tijd vóór 1902 werden de opzichters in de vier wateringen van Walcheren commiezen genoemd. Hun woningen stonden meestal op de dijk en in het zicht van de schepen hielden zij tevens herberg. Een lucratieve bezigheid, zeilschepen moesten vaak dagenlang wachten op een gunstige wind om hun reis voort te zetten. Vooral op de rede van Rammekens lagen vaak schepen die niet konden uitvaren. De bemanning kwam dan naar de wal om levensmiddelen en sterke drank in te slaan. De eerste commies van de Zuidwatering, parochiaan Piet Willemszoon, werd op 27 januari 1564 aangesteld, met een salaris van 18 pd. vlaams (fl. 108,-) per jaar. Zijn bijverdienste was het houden van een herberg. In maart 1779 werd het de commiezen verboden om nog langer zeelieden te herbergen. Ondanks deze resolutie bleef de Ritthemse herberg nog ruim een eeuw lang bestaan.
In de laatste jaren -tot 1902- was de Schoone Waardin ook een ontspanningsplaats voor de beter gesitueerden in Middelburg en Vlissingen. De ruime paardenstal bood plaats aan tien dieren, de bezoekers zochten een plek onder de luifel van waaruit zij genoten van het uitzicht op de Schelde.
Na het overlijden van de laatste commies-herbergier W. Roelse in 1902, deed het gebouw dienst als woning van de opzichter van de polder, de heer J.A. Louwers. Louwers kreeg geen vergunning meer om herberg te houden. In de tweede wereldoorlog hebben de Duitsers het bewoond en in 1944 afgebroken, waardoor een einde kwam aan een bijzondere periode in de geschiedenis van Ritthem.
Foto's
Meer afbeeldingen zijn te vinden op De Schoone Waardin/foto's
Bronnen
- Informatie over de herbergen: PZC 10-10-1949, PZC 21-3-1964, PZC 3-7-1979
- Foto's: Dorpsraad Ritthem
Verhalen
De Schone Waardin
In de gelagkamer hing een schilderij van een stevige Walcherse boerin met kaphoed en gouden naald volgens oude Walcherse dracht. Het was een portret van de echtgenote van Leunis Barentsen die van 1800 tot 1812 als commies in dienst was van de Zuidwatering. Het schilderij is na de sluiting van de herberg in 1902 uit het café weggehaald en aan de familie terug gegeven.
Bijzonderheden
Nog meer herbergen
De Schoone Waardin was niet de enige herberg in de buurt van Ritthem. Toen de Zuidersluis en de buitenhaven van Vlissingen nog niet bestonden was er een rechtstreekse verbinding van Rammekens, waar een garnizoen lag, met Vlissingen. Er was langs die weg tamelijk druk verkeer. Bij het oude fort De Ruyter stond een herberg. Op het uithangbord stond te lezen:
Al is het oude fort versleten
Toch ben ik het tappen niet vergeten
Dus in het oude fort alhier
Tapt men jenever, brandewijn en bier.
Op de dijk voorbij De Schoone Waardin stond de zgn. Turfhoek. Hier werd vroeger voor een groot deel van Walcheren Friese turf aangevoerd. Tot de overstroming stond er Herberg Het Vlaggetje, het laatst bewoond door de familie Marijs. Op het uithangbord stond te lezen:
In 't Vlaggetje alhier
verkoopt men koffie, thee en bier.
Bij Rammekens stonden zelfs drie herbergen, waarvan er een Herberg De Prins heette. Tot 1817 leidde de scheepvaart naar Middelburg langs Rammekens via de Welzinge naar het havenkanaal van de stad. Bij een van de herbergen was een stalling met 20 paarden die beschikbaar werden gesteld om bij wind tegen schepen naar Middelburg te trekken.
Zie ook
Externe links
Bronnen
- Informatie over de herbergen: PZC 10-10-1949, PZC 21-3-1964, PZC 3-7-1979
- Foto's: Dorpsraad Ritthem