Concertgebouw
Emmastraat 10
4381 BE Vlissingen
Het pand waar tussen 1898 en 1901 'Het Vereenigingsgebouw' is gehuisvest dateert uit 1625. Het kapitale herenhuis wordt in maart 1896 voor fl. 12.211,- gekocht door Cornelis Jacobus Rekkers, een winkelier/slijter uit Middelburg. Op dat moment is het in gebruik bij de Sociëteit Unitas. In 1898 wordt het gebouw uitgebreid met een nieuwe concert- en toneelzaal. Eind augustus vindt de officiële opening plaats. Behalve schouwburg is Het Vereenigingsgebouw ook de ontmoetingsplaats voor De Werkliedenvereeniging De Schelde. Zij hebben in mei 1898 een vergunning voor verkoop van sterke drank in 't klein aangevraagd. Op zondag 16 oktober vindt in de schouwburgzaal de eerste voorstelling plaats, dit is het begin van wat later Het Concertgebouw zal worden. Rommelkade K 40 wordt na in 1906 omgenummerd in Emmastraat 10.
Inhoud
Geschiedenis
1898
|
G. ter Meer George ter Meer is van 1898 tot 1901 exploitant van wat dan nog Het Vereenigingsgebouw heet. Langzamerhand krijgt de concert- en toneelzaal de naam Concertgebouw. In 1901 vertrekt hij naar Het Wiener Café, waar hij in 1902 failliet gaat. |
1901
|
Maatschappij tot Exploitatie van Onroerende Goederen In april 1901 verzoekt de Maatschappij tot Exploitatie van Onroerende Goederen de vergunning van Rommelkade 40 te mogen voortzetten. Mogelijk heeft de Mij. de exploitatie tijdelijk overgenomen na het vertrek van Ter Meer. |
1906
|
W. Stofkoper Per 1 november 1906 wordt Willem Stofkoper aangesteld als exploitant. Stofkoper exploiteert ook De Oude Vriendschap op de Groote Markt, dat ook een schouwburgfunctie heeft. Om te voorkomen dat er in twee zalen tegelijk voorstellingen plaatsvinden, krijgt Stofkoper de leiding over het Concertgebouw. Stofkoper overlijdt op 31 oktober 1907, enkele maanden na het tragisch ongeluk van zijn zoon (zie bij 'Verhalen'). |
1905
|
Antoine Hoornaert en Anna Hoornaert-Beijé Antoine Hoornaert maakt via een advertentie bekend dat hij per 1 januari 1905 de nieuwe exploitant wordt. Twee jaar later wordt de uit Deventer afkomstige G.G. Burgers zijn opvolger. Hoornaert, van huis uit artiest, vertrekt in 1907 naar Antwerpen waar hij directeur wordt van Het Vlaamsche Tooneelgezelschap. |
1907
|
G.G. Burgers Burgers exploiteert het Concertgebouw tot 1920. Hij wordt opgevolgd door F. Ots. |
1920
|
F. Ots en A. Ots Vanaf 1920 is F. (Franz) Ots de exploitant. In 1935 wordt hij samen met zijn broer A. (Alphonsius) Ots ook eigenaar van het gebouw, wat tot dan toe werd gehuurd van de 'Mij. tot Exploitatie Onroerende Goederen', waar Franz bedrijfsleider is. Onder het beheer van de gebroeders Ots wordt het Concertgebouw gerestaureerd en gemoderniseerd. Alphonsius Ots overlijdt op 51-jarige leeftijd in augustus 1947, een jaar later trekt Franz Ots zich terug uit de directie. Hij wordt opgevolgd door H.A. Ots (van Café-Restaurant Sonnevanck in Middelburg en zoon van Franz) en J.A. Ots (de zoon van Alphonsius Ots). Franz Ots overlijdt in februari 1964. |
1948
|
H.A. Ots en J.A. Ots De volgende generatie Ots zet de zaak in 1948 voort. Jan (J.A.) en Herman (H.A.) Ots beheren het Concertgebouw tot eind 1960 en verkopen het dan aan de Heineken Brouwerij, waarna Jan Loon de nieuwe exploitant wordt. |
1961
|
Jan Loon Begin 1961 komt Jan Loon als beheerder, beter bekend als 'Ome Jan' en tot dan toe eigenaar van Chez Gonny op de Nieuwendijk. Op 7 januari heropent het echtpaar Loon-v.d. Vegt het Concertgebouw. Naast het organiseren van voorstellingen, uitvoeringen en dansavonden, is 'Ome Jan' ook veilingmeester bij de maandelijkse veilingen. In 1967 gaat Loon zijn werkzaamheden beperken tot de veilingen en draagt hij de culturele festiviteiten over aan André Prins. In november 1967 wordt afscheid genomen van 'Ome Jan'. Het afscheidsfeestje wordt door de band "The New Formations" en zo'n 600 à 700 jongeren meegevierd. Later volgt nog een afscheidsavond voor verenigingen en de gemeente. |
1967
|
André Prins Op 1 november 1967 neemt André Prins (van La Cave) het Concertgebouw over. Prins heeft, na Dave Berry in La Cave, diverse artiesten naar het Concertgebouw gehaald, met als hoogtepunt Pink Floyd in februari 1968. Hij runt de zaal nog drie jaar, in 1970 sluit Het Concertgebouw en wordt er een meubelzaal in gevestigd. Kort daarna neemt de Pinkstergemeente zijn intrek in het gebouw. In 1993 wordt het Concertgebouw als het "Arsenaal Theater" nieuw leven ingeblazen. |
Foto's
Meer afbeeldingen zijn te vinden op Concertgebouw/foto's
Verhalen
Byoscope
Tijdens de kermisdagen van 1901 wordt in het Concertgebouw een 'Byoscope' vertoond. Gezien het groot aantal personen dat daaraan verbonden is, belooft het heel wat te worden. Onder andere wordt de in- en uittocht van de Afrikaanse president Kruger in Rotterdam ter bezichtiging gesteld.
Sterfgeval
In mei 1907 vindt een dodelijk ongeluk plaats. Barend Stofkoper, de 20-jarige bewoner van het Concertgebouw en zoon van de exploitant, staat op een trapladder om gordijnen op te hangen of af te halen. Als de ladder uitschiet valt hij voorover op een hoop stoelen die waren opgestapeld met de poten naar boven. In het ziekenhuis is hij aan zijn verwondingen overleden.
Franse Cognac
"De fles Franse cognac van 'Ome Jan' uit het Concertgebouw in Vlissingen is niet in gevaar gekomen....Ome Jan (zoals bijna iedere Vlissinger de heer Jan Loon noemt) had die fles aan het Vlissingse bestuur ter consumering aangeboden als Vlissingen van Middelburg zou winnen. VCV-bestuurslid Ko van de Rafelaar zei tijdens de rust nog met een pokerface: 'Nou zet ém maar vast klaar..', hoewel op dat moment Middelburg al met 2-1 voor stond. Afijn, u weet de afloop: de cijfers 7-2 betekenen een nog hogere leeftijd voor de cognac van Ome Jan. Een zakelijk succes is het nu ook weer niet voor de heer Loon, want na gisteren zullen de Vlissingers het wel uit hun hoofd laten het Concertgebouw vast te bestellen, zoals dat vroeger weleens gebeurde..."
Pink Floyd
Hoogtepunt van de optredens die in het Concertgebouw plaatsvonden is ongetwijfeld het concert op 17 februari 1968 van Pink Floyd, hoewel dit pas achteraf werd begrepen. Lees het historisch verslag van Gerard van der Hoeven op Concertgebouw/foto's
Bijzonderheden
- Willem Stofkoper, geboren 8-5-1852 in Vlissingen. Gehuwd op 24-7-1884 met Johanna Maria van Kleeff. Is van 1894 tot 1907 tevens exploitant van De Oude Vriendschap. Was voor zijn komst naar Vlissingen cuisinier in Restauratie De Zeven Sterren in Rotterdam. Stofkoper overleed op 31-10-1907 door bloedvergiftiging.
- Antonius Charles Johan Marie Hoornaert, zoon van Joannes Franciscus Maria Hoornaert Metropole (2). Gehuwd op 28-2-1905 met Johanna Theresia Beije.
Familie Ots
- Franz Ots (Schwieringhausen 27-7-1894) is op 11-12-1916 gehuwd met Johanna Christina Dons (Woensdrecht 25-6-1896). Ze krijgen drie kinderen, Hermanus Albertus (10-6-1916), Maria (25-11-1917) en Adriana Christina (15-8-1922). In april 1920 komt het gezin uit Rotterdam naar Vlissingen en trekt tijdelijk in op het adres Boulevard Bankert 90 (L'Esperance). Nog datzelfde jaar wordt Franz exploitant van het Concertgebouw en het gezin verhuist naar de Emmastraat. In 1925 heeft Franz ook het beheer over het Wilhelmina Badpaviljoen. In 1948 trekt hij zich terug uit de directie van het Concertgebouw. Hij overlijdt op 10 februari 1964.
- Alphonsius Ots (Putten 11-3-1896) is op 3-2-1916 gehuwd met Petronella Maria Verbeek (Woensdrecht 10-10-1897). Ze krijgen twee kinderen, Johannes Arnoldus (10-1-1917) en Elisabeth Constantia (23-10-1918). In juli 1921 komt ook dit gezin uit Rotterdam naar Vlissingen, op het adres Breestraat 13 waar Alphonsius uitbater wordt van De Koophandel. Alphonsius wordt mede-eigenaar van het Concertgebouw en gaat hier ook wonen. Van 1928 tot 1933 is hij uitbater van De Oude Vriendschap in de Breestraat, daarna keren hij en zijn gezin terug naar het Concertgebouw. Alphonsius overlijdt op 11 augustus 1947.
- Ludovicus Ots (Putten 8-5-1991) is op 5-12-1917 gehuwd met Dymphena van der Velden (Woensdrecht 25-9-1894). Ze krijgen twee kinderen, Louisa (3-8-1918) en Petrus Hermanus Albertus (20-3-1920). Dit gezin Ots verhuist eveneens van Rotterdam naar Vlissingen en betrekt in september 1920 Boulevard Bankert 90. Ludovicus wordt de nieuwe exploitant van L'Esperance. In 1922 vertrekt hij naar Breda.
- Hermanus Albertus Ots, (de zoon van Franz) is gehuwd met Pieternella Anna de Vlieger. Herman is van 1941 tot 1948 eigenaar van Café-Restaurant Sonnevanck in Middelburg. Hij volgt in 1948 vader Franz op als exploitant van Het Concertgebouw. Herman overlijdt op 6 augustus 2004.
- Johannes Albertus Ots, (de zoon van Alphonsius) is gehuwd met Johanna van de Heuvel. Hij is samen met neef Herman van 1948 tot 1960 exploitant van Het Concertgebouw. Deze Johannes (Jan) zwaait in 1950 ook de scepter in Cosy Corner, samen met neef Petrus H.A.
- Petrus Hermanus Albertus Ots, (de zoon van Ludovicus) is gehuwd met Ursula Erna Erika Beckmann. Hij is in 1950 samen met neef Jan exploitant van Cosy Corner.
Dagboek
Vanaf 16 maart 1948, het moment dat J.A. en H.A. Ots samen de leiding hebben in het Concertgebouw, houden de heren een dagboek bij. Alle boekingen worden er in opgetekend, versierd met bijbehorende krantenberichtjes en advertenties. Ook het verloop van de voorstellingen, gebruik van consumpties en garderobe worden er in vermeld. Een greep uit de verslagen:
- 17 maart: "Uitvoering van de Coöperatieve Vrouwenclub 'De Broederband'. Volle zaal (450 pers.), consumptie voornamelijk koffie en thee".
- 27 maart: "Stille zaterdag, niets te doen. Stilte voor de te verwachten stormloop der beide paasdagen".
- 1 april: "498 1e rangen en 81 2e rangen. Uitverkoche zaal, moeite met 2e rangenpubliek, daar te weinig 2e rangzitplaatsen. Slecht verloop wat betreft de garderobe, advertentie geplaatst voor abusievelijk meegenomen hoed.
- 12 mei: "Woensdagavondbal, consumptie en garderobe matig. 27 entrée's, ordelijk verloop, meer contrôle op 18-jarigen, enige meisjes verwijderd".
Medewerkers
J.C. Hokke - kelner vanaf jaren '50 tot 1969
Oberbayern
Het Concertgebouw was voornamelijk in gebruik als theater en danszaal, maar gaf ook de ruimte aan veilingen, huishoudbeurzen en tentoonstellingen.
Van 3 juli t/m 5 september 1965 is er een zgn. "Klein Concertgebouw" genaamd "Oberbayern". Een tijdelijke ruimte voor muziek- en cabaretvoorstellingen.
De Boerderij
Als Jan Loon bemerkt dat hij klanten verliest door een 'teveel aan beatmuziek', verbouwt hij de vroegere bar-koffiekamer en maakt er een gezellige ruimte van met een dansvloer en een podium. Zo ontstaat "De Boerderij", een zaal voor ca. zestig bezoekers die willen genieten van 'rustige dansmuziek'. Zie ook De Boerderij.
Jan Loon
Jan Loon was gehuwd met Margaretha van der Vegt. Zij overleed op 57-jarige leeftijd op 25 september 1963.
Zie ook
Externe links
Bronnen
- Familie Ots: informatie van J.-M.A.T.F. H. van Haart
- Foto's Pink Floyd: Gemeentearchief, Jan Simons en Theo Bosschaart
- Artikel 'Popbeat in wierrooksfeer': PZC 17-2-1968
- Verhaal 'Franse Cognac': PZC 28-3-1967
- Historisch verslag Pink Floyd: Gerard van der Hoeven PZC 20-2-1998
- Foto's Middenstandsbeurs Exotica: Collectie Luana Goetheer
- Foto's Tour Muziek Expres: Beeldbank Zeeuwse Bibliotheek
- Foto Jan van Loon: Gemeentearchief
- Krantenknipsels: Krantenbank Zeeland Zeeuwse Bibliotheek
- Artikel 'Concertgebouw terug': PZC 29-12-1992
- Artikel 'Oude Sfeer': PZC 18-5-1993
- Foto: Gillis van der Linden