Filiaal van Van Rutten's Bierbrouwerij in Maastricht, was gevestigd op Bierkade 16. Na het dempen van de haven in 1909 gewijzigd in Bellamypark 7.
Inhoud
Geschiedenis
| 1901
|
Van Rutten's Bierbrouwerij De Zwarte Ruiter wordt op 1 oktober 1901 in een nieuw pand geopend als "Het Maastrichtsch Bierhuis", een filiaal van "Van Rutten's Bierbrouwerij De Zwarte Ruiter" in Maastricht en is volgens een artikel in de Vlissingse Courant een sieraad voor de Bierkade (later Bellamypark). In februari 1901 werd vergunning verleend aan de brouwerij om "de gemeentelijke brandgang tusschen de perceelen Bierkade 16 en 17 te mogen overbouwen". |
| 1911
|
P. Bus In 1911 duikt de naam P. Bus op als exploitant van café De Zwarte Ruiter. Deze Bus zorgt er voor dat de inrichting in 1912 wordt aangepast aan "de eischen des tijds" en vervangt de gasverlichting door electrisch licht. Op 10 maart 1913 kondigt hij zijn vertrek aan, hij wordt overgeplaatst naar "De Zwarte Ruiter" in Rotterdam. |
| 1913
|
J. van de Burgt Na het vertrek van P. Bus wordt J. van der Burgt de nieuwe uitbater. Hij wenst zijn klanten nog een Gelukkig 1917, maar in september 1919 vraagt zijn echtgenote "geen geld of goederen af te geven aan Jacob van der Burgt, daar door haar niets meer zal worden betaald". |
| 1917
|
J.B. Konings Johannis Baptist Konings is de volgende exploitant. |
| 1920
|
H. van Eijk H. van Eijk runt De Zwarte Ruiter tot 1921 en krijgt als opvolger W.H. Dubois. |
| 1921
|
W.H. Dubois W.H. Dubois blijft slechts een jaar in De Zwarte Ruiter, want in mei 1922 wordt op Bellamypark 7 De Witte Ballons geopend. |
Foto's
Meer afbeeldingern zijn te vinden op De Zwarte Ruiter/foto's
Bellamypark met De Zwarte Ruiter ca. 1910
Bierkade of Bellamypark met De Zwarte Ruiter ca. 1910
De Zwarte Ruiter tussen 1910 en 1915
Zwarte Ruiter openingsadvertentie 1-10-1901
Zwarte Ruiter artikel openingsadv. 30-9-1901
Familie Konings poseert in achtertuin ca. 1917
Verhalen
Bijzonderheden
- Henderik van Eijk, een geboren Rotterdammer, werd door de brouwerij tijdelijk in Vlissingen geplaatst. Hij werkte tot aan de Tweede Wereldoorlog als zetbaas in verschillende zaken. Zijn laatste plek, een zaak aan het Hofplein in Rotterdam, werd in 1940 door de Duitsers gebombardeerd. De eigenaar had goede contacten met de Maastrichtse brouwerij en met Heineken. In 1941 is Van Eijk voor zichzelf begonnen.
Henderik van Eijk in De Zwarte Ruiter
Uittreksel uit bevolkingsregister Henderik van Eijk
- In Middelburg was ook een Maastrichts Bierhuis De Zwarte Ruiter gevestigd Maastrichts Bierhuis
- In 1912 wordt de gasverlichting vervangen door electrisch licht. "De ruime nette zaal wordt thans door niet minder dan 98 bronnen verlicht. Bijzondere aandacht trekt een reclameplaat voor Rutten's Oranjebitter, welke geheel is omgeven door gloeilampjes in oranje kleur, terwijl de oordeelkundige plaatsing van een aantal gloeilampjes rond het buffet de aangename indruk van de zaal helpt verhogen. De installatie werd uitgevoerd door de gebr. Polak".
De Bierbrouwerij
Over Bierbrouwerij De Zwarte Ruiter, van de website Bierbrouwerijen:
"Ruttens Bierbrouwerij de Zwarte Ruiter in Maastricht zou volgens sommige bronnen al direct bij de oprichting in 1871 ondergistend bier zijn gaan brouwen. Een biertype in die tijd erg in opkomst. Om te rijpen werd het bier van De Zwarte Ruiter naar Duits voorbeeld aanvankelijk ondergronds opgeslagen, namelijk in de grotten van de Sint Pietersberg. Maar al spoedig kocht de brouwerij een koelmachine van Amerikaanse makelij om technische en praktische overwegingen.
Deze Maastrichtse brouwerij was één van de eersten die trachtte zijn bier landelijk te verkopen. De drang om in het westen vaste voet aan de grond te krijgen, ging gekoppeld aan slecht management en gepaard met het aantrekken van veel vreemd kapitaal. Niet lang hierna is de brouwerij door Heineken ingelijfd die de brouwerij tot begin jaren 50 nog exploiteerde als de Sint-Servatius Brouwerij. De brouwerijgebouwen zijn later bij een brand verwoest."
Het pand en de naam
Het oorspronkelijke woonhuis uit de 16e eeuw wordt aan het eind van de 19e eeuw afgebroken en op de fundamenten wordt in 1902 het huidige pand gebouwd door W. Rutten's Bierbrouwerij De Zwarte Ruiter te Maastricht. Op de eerste bouwtekening wordt de Jugendstilgevel bekroond met gemetselde ornamenten. Bij de bouw zijn die versieringen weggelaten, misschien is het geld op of vindt de opdrachtgever de ornamenten toch niet mooi. Op diezelfde tekening staat de naam Bestelkantine Ruttens Brouwerij De Zwarte Ruiter Maastricht. Deze naam heeft ook werkelijk op de gevel gestaan. Maar enkele jaren later wordt Café De Zwarte Ruiter op de ramen geschilderd. De Maastrichtse brouwerij wordt in 1934 overgenomen door NV Bierbrouwerij Heineken.
Op de eerste en tweede etage zijn woonhuizen gesitueerd. Tijdens de Eerste Wereldoorlog worden de woonverdiepingen letterlijk in tweeën gedeeld. Een tussenwand scheidt het rechter deel, waar café-uitbater Baptist Konings met zijn gezin woont, van het linker deel, waar Belgische vluchtelingen worden ondergebracht. De begane grond herbergt steeds een horecabedrijf. Vanaf 1902 zijn er meerdere zetkasteleins in het pand werkzaam, soms voor nauwelijks een jaar. Waarschijnlijk is de exploitatie niet altijd winstgevend. Ook de benaming van het etablissement verandert meerdere malen. Helaas zijn er weinig gegevens terug te vinden om een juiste datering te geven.
Bestelkantine Ruttens Brouwerij De Zwarte Ruiter Maastricht wordt al vrij snel herdoopt in Café De Zwarte Ruiter. Eerst staat dit café aan de Bierkade onder wijknr. D 16 geregistreerd. Na de demping van de Koopmanshaven krijgt het pand het huidige adres Bellamypark 7.
In 1925 komt de exploitatie in handen van C.J. Jansen in het café dat inmiddels de naam 'De Witte Ballons' heeft. De oorsprong van die naam is niet meer te achterhalen, maar mondelinge overleveringen hebben wel een verklaring. Delen van de vrouwelijke anatomie zouden de naamgever geïnspireerd hebben. Minder wulps, maar wellicht waarschijnlijker, is de verklaring dat bolvormige lampen of bolle bierglazen, zogenaamde bollekes, aan de naamgeving ten grondslag liggen.
Veel vaste klanten vieren in 1926 het 25-jarig bestaan van het etablissement. De Vlissingse Courant meldt dat het zilveren jubileum op waardige wijze is gevierd door een enthousiaste grote menigte bezoekers. Met name de doos bonbons voor de dames en de sigaren, sigaretten met luxe pijpje voor de heren werden zeer op prijs gesteld.
In maart 1940 hebben de exploitanten van dat moment de zaak 'naar de eischen des tijds' aangepast. Er zijn nieuwe plafonds en lambrisering aangebracht en het buffet heeft een frisser aanzien gekregen. Ook is er de nieuwste muziekinstallatie aangebracht, waaruit grammofoonmuziek klinkt. Door een druk op een knop wordt de gekozen grammofoonplaat gedraaid. Voor biljartliefhebbers zijn er twee elektrisch verwarmde biljarts aangeschaft.
Na de oorlog wordt de naamgeving wat onduidelijk. Kort na de bevrijding staat nog de naam 'De Witte Ballons' op een geschilderd gevelbord. Dit verandert in 1947, dan is het gevelbord overgeschilderd met 'In 't Paradijs'. De naamswisseling is wat raadselachtig, ook is niet duidelijk wanneer de naam 'De Witte Ballons' weer terug keert.
In de jaren zestig is het café een ontmoetingsplaats voor jeugdige Vlissingers om een biertje te drinken en een biljartje te spelen. Ook speelt er geregeld een bandje, waaronder The Cobra's.
Omstreeks deze tijd verkoopt Heineken Bellamypark 7. Uit verschillende notariële akten blijkt dat het pand daarna meerdere malen van eigenaar wisselt. In juni 1978 (het café heet dan inmiddels Flandria), wordt het pand door J. Peters voor fl. 150.000,- verkocht aan mevrouw H.F. Visser. Drie jaar later, oktober 1981, verkoopt mevrouw H.F. Meijer-Visser het voor hetzelfde bedrag aan horecaondernemer J. van der Vlies en uitvaartverzorger M. van der Kraan. Op 17 februari 1982 vindt opnieuw een eigendomswisseling plaats; café Flandria en de bovenwoning worden voor fl. 165.000,- verkocht aan J. van der Vlies.
Frapo's
Op 6 maart 1987 wordt Bellamypark 7 verkocht aan Frapo B.V. te Westkapelle. L.G.J. (Pol) Aertssen betaalt namens Frapo B.V. fl. 180.000,- voor het pand en fl. 50.000,- voor de inventaris. Hier begint de glorietijd van Frapo's en Coco's.
Ruim tien jaar later, december 1997, verkoopt Frapo BV het pand voor fl. 265.225,- aan BV Panden Exploitatie Maatschappij PEM. Dit betekent dat het wederom in handen komt van Heineken. Er komen nieuwe uitbaters, maar de namen Frapo's en Coco's blijven. In 2002 worden beide uitgaansgelegenheden gesloten. Alleen de betonnen plasplaats tegenover het pand blijft een tastbare herinnering aan een grote bieromzet.
Met de sluiting van de café's wordt de noordzijde van het Bellamypark horecavrij. Nummer 7 wordt na een paar jaar geheel gerestaureerd en is sinds juni 2006 veranderd in een opvallend woonhuis. De Jugendstilgevel is geschilderd in 'Berrington Blue', de twee gevelstenen van de bouw in 1902 zijn in de oorspronkelijke kleuren terug geplaatst. Eén van deze stenen herinnert aan de eerste eigenaar 'Bierbrouwerij De Zwarte Ruiter'. Dit wapen komt overeen met het stadswapen van Maastricht, waar de brouwerij gevestigd was. Het andere wapen is van de stad Rotterdam. Dit verwijst naar de samenwerking tussen bierbrouwer Rutten en de Rotterdammer Heck, exploitant van een lunchroomketen, bekend onder de naam Ruteck's.
Het pand is voltooid in de geest van het oorspronkelijke plan met een smeedijzeren versiering in Jugendstilstijl. Annemieke Visser-van de Woestijne ontwierp de dakversiering en de stoephekken.
Zie ook
Externe links
Bronnen
- Krantenknipsels: Krantenbank Zeeland Zeeuwse Bibliotheek
- Artikel 'Driemaal de Witte Ballons' door Jan Hintzen in 'Den Spiegel', uitgave 1 oktober 2008
- Afbeeldingen Henderik van Eijk: privécollectie familie H. van Eijk